پایگاه خبری و تحلیلی سپیدار آنلاین

سحرخوانی آدابی است، برگرفته از موسیقی مذهبی، ادبیات مذهبی و به عبارتی نوعی تعزیه تک نفره مذهبی که در روستاهای البرز، در ماه مبارک رمضان برگزار می شود.
هنگامی که صحبت از آداب و آئین ماه مبارک رمضان در استان البرز، به میان می آید، سحرخوانی یکی از آداب و رسومی است که در ماه مبارک رمضان برگزار می شود. سحرخوانی، برگرفته از موسیقی مذهبی، ادبیات مذهبی و به عبارتی نوعی تعزیه تک نفره مذهبی است. این، بازتاب فرهنگ دیداری و فرهنگ شنیداری مردمان ایران است، که طی زمان به صورت یک میراث ملی و میراث ماندگار فرهنگی جاویدان شده است، به عبارتی دیگر سحرخوانی، برگرفته از دیانت، اصالت و بن مایه های دینی و عقیدتی است.
رفتارهای آئینی مردمان استان البرز، بیانگر پدیده اجتماعی فرهنگی کهنسال و ریشه داری است، که با اسطوره ها و اشعار مقدس دینی آنان مرتبط است. این آئین در میان سنت های ایرانی رفتاری آئینی است که با پرداخت تاریخی- دینی ریشه در رفتارها و مناسک آئینی کهن ایرانی دوانده است و مایه و ریشه خود را از اسطوره ها و داستان های مذهبی گرفته است. این هنر، با بهره مندی از نسخه های مکتوب با نقالی به روی پشت بام از ساعتی پیش از اذان صبح شروع می شود و سحرخوان با ذکر و یاد خدا و اهل بیت(ع) اهالی را بیدار می کند و نوید روز دیگری از ماه رمضان را به آنان می دهد. مهدی انوشه، کارشناس فرهنگ عامه در باب سحرخوانی گفت: سحرخوانی در میان سنت های ایرانی رفتار آئینی در قالب حماسی است، که ریشه خود را از آئین تعزیه گرفته است. انوشه با تاکید به بهره مندی سحرخوان از نسخه های مکتوب اظهار کرد: سحرخوان با در اختیار گرفتن نسخه های مکتوب، هنر خود را نسل به نسل به دیگری می دهد. وی افزود: سحرخوانی با پیوند موسیقی با اشعار، ابیات، قصص و روایات آغاز می شود، میل و اشتیاق برتری نسبت به خواب مردمان می شود و آنان را آماده یک روز، روزه ماه مبارک در رمضان می سازد. وی در خصوص انتخاب فرد به عنوان سحری خوان گفت: به صورت معمول سحری خوان انتخاب نمی شود، بلکه هنری است که از پدر به پسر می رسد. این کارشناس تصریح کرد: رسالتی که سحری خوان برای بیداری مردمان دارد، گاهی او را حتی از خوردن سحری وا می دارد. در این میان، حسینه اعظم برغان که حسینیه ای تاریخی می باشد بیانگر این موضوع است.این حسینه تقریبا از زمان صفویه بنا شده و مراسم عزا داری سید الشهدا(ع) در آن همه ساله برگزار می شود. این مکان مقدسی برای اهالی روستا است، که هرساله در ایام ماه محرم و صفر، همچنین ایام سوگواری ماه رمضان از اطراف و اکناد مردمانی بسیاری را به سوی خود می کشاند. سحری خوانی نیز به عنوان یک هنر تعزیه یک نفره نیز از جمله برنامه های روستای برغان است، که در ماه مبارک رمضان برگزار می شود. کارشناس فرهنگ عامه بیان کرد: در زمان عهد صفویه که شیعه مذهب رسمی ایران شد، سینه زنی، و دسته گردانی در ایام ماه محرم و صفر و روزهای سوگواری ماه رمضان رایج شد و در روستاهایی چون روستاهای طالقان و همین روستای برغان در استان البرز جایگاه ویژه ای یافت. به گفته این کارشناس، خواندن تعزیه در تکایای بزرگ و مهم کار هر آوزاخوانی نبود. تعزیه خوانان این تکیه ها به خصوص کسانی که نقش های عمده و اصلی تعزیه را داشتند، مانند شهادت خوانان، علاوه بر استعداد هنری، چهره و ...باید از قدرت صدای کافی و لازم برخوردار می بودند.





منبع:شبستان