پایگاه خبری و تحلیلی سپیدار آنلاین

سال آبی جاری اگرچه با بارش های مناسب خود رودخانه ها را پرآب و دریاچه سدها را بالا آورد اما به گفته کارشناسان نفوذ کم باران به رگه های زمین ،کام تشنه سفرهای زیر زمینی از جمله در البرز هنوز سیرآب نشده است.
سال آبی 95- 94 با نزول رحمت الهی و بارش فراوان باران در نقاط مختلف کشور همراه شد بطوریکه میزان بارندگی ها در برخی مناطق غربی کشور از 1200 میلی متر فراترگزارش شد. این بارش ها در استان البرز بیش از 390 میلی متر به ثبت رسید که در 15 سال گذشته کم سابقه بود اما به گفته کارشناسان از آنجا که بیشتر بارش ها به صورت باران بود و لایه های سخت زمین نیاز به بارش برف نیاز داشت، لیکن سفره های زیر زمینی استان تهی از آب گزارش شده است. به هرحال مردم استان البرز در سال آبی جاری به دلیل بارش های خوب باران خوشحال تر از گذشته به نظر می رسند که البته جای شکرگزاری دارد. بارندگی های سال آبی جاری موجب شد تا کشاورزی استان البرز پر رونق تر از گذشته و مراتع استان نیز سرسبز و خرم شود. اکنون به برکت این بارندگی ها حتی در نخستین روزهای خرداد ماه شاهد سرسبزی و طراوت طبیعت استان البرز هستیم و نقش و نگار به وجود آمده به واسطه تنوع گیاهی در طبیعت استان خودنمایی می کند. آنچه اکنون سبب نگرانی مسئولان در بخش آب شده این است که اخبار مربوط به پرآب شدن سدها در البرز و دیگر مناطق کشور موضوع صرفه جویی را از ذهن ها برباید و تابستان گرم سال 95 با مصرف بی رویه آب ته مانده سفره های زیر زمینی را به نسیان بکشاند. از این رو مسئولان و کارشناسان امور آب استان البرز به مردم توصیه می کنند که همچنان با نگاه صرفه جویانه به مصرف آب بنگرند تا شاهد قطعی آب در مناطقی از استان نباشیم. از سوی دیگر با اینکه برخی مسئولان استان البرز در شهرستان ساوجبلاغ بارش های مناسب زمستانی و بهاری را به فرصتی مناسب برای هدایت سیلاب ها به چاله های بزرگ معادن متروکه شن و ماسه تبدیل کردند اما واقعیت این است که هنوز ساکنان مناطق دیگر استان مانند نظرآباد از قطعی و کمبود آب رنج می برند. درخواست های مکرر مردم شهرستان 150 هزار نفری نظرآباد از مسئولان برای تامین آب مناطق شهری و روستایی این استان حکایت از عمق رویدادی تلخ دارد که باید با صرفه جویی و توسعه تجهیزات و تاسیسات به کمک ساکنان این شهرستان شتافت. با این حال معاون حفاظت و بهره برداری آب منطقه ای البرز از بهبود وضعیت آب سدهای این استان خبرداد اما گفت که برداشت های بی رویه، سفره های زیر زمینی را تهی کرده است. رضا کیایی پور افزود: از ابتدای سال آبی جاری (مهرماه 94) تا چهاردهم اردیبهشت ماه سال جاری میزان بارندگی در استان البرز 394 میلی متر گزارش شده که نسبت به مدت مشابه سال قبل 29 درصد افزایش نشان می دهد. وی اظهار داشت: میزان بارندگی در این بازه زمانی در سال آبی گذشته 306 میلی متر بوده است. کیایی پور گفت: امسال میزان بارندگی ها روند تغییر مثبت داشت و نسبت به دوره آماری بلند مدت 25ساله 12درصد افزایش نشان می دهد. معاون آب منطقه ای البرز اظهار داشت:اکنون 91درصد مخزن سد کرج پر بوده و نسبت به سال گذشته پنج درصد بیشتر شده است. وی ادامه داد: همچنین در زمان حاضر 80 درصد حجم سد طالقان آب فرا گرفته در حالی که پارسال در این مدت 56 درصد آب داشت. ظرفیت سد کرج 183میلیون متر مکعب است و حجم سد طالقان 420 میلیون متر مکعب است . معاون آب منطقه ای البرز در خصوص آب های زیر زمینی استان گفت: متاسفانه با توجه به برداشت های بی رویه در 20 سال گذشته وضعیت مناسبی دربخش آب های زیر زمینی نداریم. وی افزود: طرح هایی تهیه شده که با عنوان احیا و تعادل بخشی منابع آب زیر زمینی است که با اجرای این طرح ها در صدد بهبود وضعیت سفرها ی زیر زمینی هستیم. کیایی پور اظهار داشت: این طرح ها به تصویب شورای آب در سال گذشته رسیده است که در قالب یکی از این طرح ها 15پروژه تعریف شده است. وی گفت: احیای سفره های آب زیر زمینی ، انسداد چاه های غیر مجاز و جلوگیری از اضافه برداشت چاه های مجاز ، نصب کنتور ها و ادوات اندازی برروی چاه های مجاز ، تشکیل گروه های گشت و بازرسی برای صیانت از دشت و منابع آبی ، تشکیل تشکل های مردمی ، برای جلب مشارکت مردم در حفاظت از منابع آبی ، از جمله اقدامات برای احیای منابع آب زیر زمینی است .
وی گفت: استاندارد مصرف سرانه آب تجدید پذیر در دنیا 40 درصد است که اگر کشوری مصرف آب تجدید پذیر 40 درصد باشد به استاندارد ها نزدیک است و هر چه قدر از این عدد فاصله بگیریم به بحران نزدیک می شود که در البرز مصرف آب تجدید پذیر 94درصد است. وی افزود: با توجه به مصارف بی رویه در سالهای گذشته ، سفره های زیر زمینی نیاز به بارش بیشتری دارند تا در 2 سال کاستی ها جبران شود.
وی گفت: همچنان صرفه جویی و توجه به مصرف بهینه خانگی ، صنعتی ، خدماتی و کشاورزی در البرز نیاز است. همچنین مدیر مطالعات پایه منابع آب شرکت آب منطقه ای البرز با اشاره به بارندگی های اخیر به خصوص در فروردین ماه سال جاری، گفت: این بارندگی ها عطش ناشی از خشکسالی های گذشته البرز را فروننشاند. مجتبی نوری افزود: کسری مخزن آب در البرز سالانه حدود 500 میلیون متر مکعب است که متوسط سالانه آن در سال های گذشته 40 تا 60 درصد بوده است. وی ادامه داد: اکنون 70 میلیون متر مکعب و در دو سال گذشته سالانه 100 میلیون متر مکعب آب اضافه برداشت داشته ایم.
نوری با اشاره به اینکه آب های زیرزمینی بسیار سریع کاهش می یابد، گفت: اگر بیشتر از این آب ها برداشت شود، سطح آب در برخی از مناطق از حدود 200تا 300 متر نیز پایین تر می رود. وی خاطر نشان کرد: از سال 78 تا کنون اضافه آب برداشت شده، لیکن جایگزین نشده است و این خطر بزرگی برای آب های زیر زمینی، محیط زیست و غیره است. وی در توضیح خطرات اضافه برداشت آب در استان البرز، گفت: نشست زمین ، از دست دادن کیفیت آب تداخل آب های شور و شیرین از عوارض اضافه برداشت آب است . نوری اظهار کرد: اکنون به خاطر برداشت بی رویه از آب های زیر زمینی و چاه های غیر مجاز در شهرستان نظرآباد نشست زمین وجود دارد. وی با اشاره به اینکه در سالیان گذشته آب های اضافه برداشت شده است ، افزود: اکنون طرح راهبردی و غیر سازه ای در وزارت نیرو وجود دارد و نگرش جدید در طرح احیا،تعادل بخش آب های زیر زمینی قرار است کمک کندکه امیدواریم با همکاری مردم بتوانیم نسبت به احیا و نشست آب های زیر زمینی اقدام کنیم . وی بیان داشت: این طرح 15پروژه دارد و بحث مشارکت مردم در آن دیده شده است و طی آن تعاونی تشکل آب های زیر زمینی تشکیل خواهد شد تا مردم نیز به این موضوع ورودکنند و اجازه ندهند تا برخی افراد چاه های غیر مجاز حفر کنند. وی با اشاره به کنترل وضعیت آب های زیر زمینی به صورت روزانه و هفتگی، اظهار کرد: اکنون 30 گروه گشت بازرسی در این زمینه فعال شده است و وضعیت آب های زیر زمینی را رصد می کند. این مسئول با اشاره به وجود 16هزار حلقه چاه در استان البرز، گفت: 12هزار حلقه چاه به صورت غیر مجاز حفاری شده که هشت هزارحلقه چاه آن از سال 85 به بعد است. وی در بخش دیگری از سخنانش با اشاره به ظرفیت آب سد های کرج و طالقان اظهار داشت: اکنون 85درصد ظرفیت سد کرج و 63درصدظرفیت سد طالقان پر از آب است که نسبت به مدت مشابه سال گذشته از افزایش قابل توجهی برخوردار است. وی ادامه داد: اکنون به لحاظ ظرفیت آبی وضعیت سدهای کرج و طالقان با توجه به بارندگی فروردین ماه سال جاری مطلوب است. نوری گفت: در زمان احداث سد کرج جمعیت این کلانشهر حدود 500 هزار نفر و جمعیت استان تهران نیز 6میلیون نفر بود، اما اکنون این سد مصارف جمعیتی که به آن اشاره شد، را تامین می کند. وی افزود: جمعیت اکنون البرز و تهران به پنج برابر افزایش یافته است. وی با بیان اینکه اکنون کمبودها از منابع آب های زیر زمینی جبران می شود، افزود: اگر همکاری مردم نباشد، برای تامین آب دچار مشکل می شویم و در صورت صرفه جویی نکردن این آب کفاف مصارف جمعیت مورد نظر را نمی دهد. وی با اشاره به اینکه در برخی مواقع شاهد افزایش بیش از مصرف استاندارد هستیم، گفت: مصرف چهار برابری بیشتر از میانگین کشوری در البرز وجود دارد که اگر مدیریت نکنیم با کمبود منابع آبی روبرو خواهیم شد. این مسئول اظهار کرد: برای مدیریت مصرف شرکت آب منطقه ای البرز طرح هایی را اجرایی کرده که طرح نجات آب یکی از این طرح ها است . نوری بیان داشت: این طرح سه سال است که در مدارس مختلف البرز و در مقاطع مختلف تحصیلی اجرا می شود و طی آن کودکان،نوجوانان و جوانان دانش آموز با صرفه جویی و راهکار های بهینه مصرف آب آشنا می شوند. وی خاطر نشان کرد: در طرح نجات آب هر سال تعداد مدارس را افزایش می دهیم و استان البرز در این زمینه در کشور پیشتاز بوده است و در سال گذشته به لحاظ مشارکت دانش آموزان نیز پیشتاز بوده ایم.