پایگاه خبری و تحلیلی سپیدار آنلاین

صدای سرفه‌هایی که هرروز بیشتر می‌شوند و نگاه‌هایی که به خبر تعطیلی ادارات چشم دوخته‌اند، دیگر مثل سال‌هایی نه‌چندان دور نوید یک برف سنگین زمستانی نیست، بلکه نشان از افزایش رگه‌های سیاه بر سفیدی آسمان است.
رگه‌های که هرروز تیره‌تر می‌شود، پیام‌آور خداحافظی با بارش برف زمستانی می‌باشد. حلقه تنفس این شهر که هرروز تنگ‌تر می‌شود، علل مختلفی دارد که بیشتر تحت تأثیر عوامل انسانی است.پیشتر مدیران دولتی بنزین‌های پتروشیمی داخلی را علت این واقعه توصیف می‌کردند و این خود سرآغاز رانت برای واردات بنزین از دیگر کشورها گردید که شرح آن در این یادداشت نمی‌گنجد. مهم‌ترین عللی که باعث وقوع پدیده وارونگی هوا می‌شود توسط کارشناسان به عوامل ذیل تقسیم می‌شود:
کارخانه‌ها
خمیرمایه اولیه انرژی اکثر کارخانه‌های ایران را نفت و زغال‌سنگ تشکیل می‌دهد که استفاده از همین منابع باعث آزاد شدن دی‌اکسید کربن زیادی در هوا و به‌تبع آن آلودگی هوا می‌شود.
پالایشگاه‌های نفت
تهیه و تولید فرآورده‌های شیمیایی که منجر به تصفیه کردن نفت و اعمال کنش شیمیایی‌ بر روی آن می‌گردد خود رها کننده آلودگی بسیاری در زمین‌ها و جو اطراف پتروشیمی‌ها می‌شود.
دود خودروهای آلوده
معمولاً در تمام دنیا پس از ۵ سال از خرید خودروها، در یک فرآیندی کاملاً اتوماتیک خودروها اسقاط می‌شوند. برخلاف این پروسه در ایران خودروها حتی پس از ۳۰ سال از زمان تولید درحالی‌که کاملاً مستهلک‌شده‌اند با دریافت یک معاینه فنی به زندگی آلوده‌گر خود ادامه می‌دهند. سوختن بنزین آلوده در این خودروهای مستهلک خود مزیدی بر آلودگی ماشین‌ها می‌شود و روند سنگین شدن جو زمین را سریع‌تر می‌کند.
سموم کشاورزی
چند سالی است که کشاورزان جهت اینکه کار خود راحت‌تر نمایند و مسیر کاشت و برداشت تولیدات زمینی خود را آسان‌تر نمایند ترجیح می‌دهند از سموم کشاورزی جهت مراقبت از بذرهای که کاشته‌اند استفاده نمایند، همین امر علاوه بر اینکه باعث آلوده شدن محصولات کشاورزی می‌گردد به دنبال خود رها شدن این سموم در زمین‌ها و جو اطراف را در پی دارد. عواملی که در بالا ذکر گردید به همراه دیگر مشکلاتی که انسان در این مسیر به وجود می‌آورد حلقه هوای این زنجیره آلودگی هوا را به هم پیوند می‌دهد و حاصل آن پدیده‌ای است که از آن به‌عنوان وارونگی جو یاد می‌شود. هرسال در زمان فرارسیدن به فصل سرما این پدیده مهمان هوای اکثر شهرهای ایران می‌گردد. سرد شدن هوا منجر به سنگین شدن و در پی آن نزدیک شدن این آلودگی‌ها به لایه‌های تنفسی می‌گردد که قابل‌رؤیت می‌شود. در جهت کاهش و رفع آلاینده‌های مذکور روش‌های متفاوتی ذکر می‌گردد که بیش از هر روشی نیازمند همت و کمک مردم و مسئولین برای مقابله با این پدیده زیست‌محیطی هستیم. خارج کردن کارخانه‌ها و نیروگاه‌ها از اطراف مناطق مسکونی و شهری و انتقال آن‌ها به بیرون از شهرها و هم‌چنین استفاده از سوخت‌های نوین مانند انرژی هسته‌ای که مراتب آلودگی آن برای جو کم‌تر است می‌تواند مُسَکنی بر این درد باشد. در کنار کارخانه‌ها، پالایشگاه‌هایی که عمل تصفیه نفت را انجام می‌دهند کم جایگاهی در هرم علل آلودگی هوا ندارند. پالایشگاه‌هایی که نیازمند استانداردسازی متناسب با روز می‌باشند. نظارت جدی بر خودروهای آلوده‌کننده که پا بر گریبان راه تنفس شهر گذاشته‌اند و از رده خارج کردن آن‌ها ازجمله مواردی است که التیام دهنده زخم چرکی این شهر است. سلسله این عوامل دست‌به‌دست هم داده‌اند و گریبان تنفس مردم را سفت‌تر از هرلحظه می‌کنند. امری که در حال تبدیل‌شدن به یک بحران ملی است و اگر در این برهه فعلی درمان نشود تبدیل به یک غده سرطانی خواهد شد که جز با قطع کردن اعضای خود درمان نخواهد شد.