پایگاه خبری و تحلیلی سپیدار آنلاین

خانه سالمندان جایی برای نگهداری و مراقبت از افرادی که در رده سنی پیری قرار گرفتند و نیاز به پناه و مراقبت دارند، حالا باید دید آیا خانه سالمندان همان پناهی است که از آن صحبت می‌شود یا
از نظر افراد سالمند زندانی برای روزهای پیری ؟
سالمندی دوره ای حَساس از زندگی است که از ۶۰ یا ۶۵ سالگی شروع می‌شود.در تعریف سالمندی نمی‌توان زمان خاصی را مشخص کرد، بلکه سالمندی را می‌توانیم با ویژگی‌های خاصی که فرد در زمانی از زندگی خود پیدا می‌کند بشناسیم‌.معمولا سالمندی با کاهش یا اُفت توانایی‌های جسمی، فکری، اجتماعی و... شناخته می شود. برخی از این تغییرات در جسم روی می‌دهد به عنوان مثال در سالمندی ۵۰ درصد از سلول‌های قشر مُخ تحلیل می‌رود، به خصوص نورون.های عصبی که ارتباط مستقیمی با بینایی، شنوایی و اعصاب حرکتی دارند. این تحلیل در بخش هایی از مُخ که مربوط به نظم بخشی اطلاعات، قضاوت و تفکر است کمتر اتفاق می‌افتد. به سبب این که قلب با نیروی کمتری پُمپاژ می‌کند، بیماری‌های قلبی و عروقی نیز پیش می‌آید. ضعف دستگاه ایمنی هم باعث می‌شود سالمندان نسبت به جوانان زودتر بیمار شوند و دیرتر بهبود یابند. توانایی استقلال فرد به دنبال ابتلا به این بیماری‌های جسمی و ذهنی کمتر می‌شود.به عنوان مثال زمانی که فرد سالمند مبتلا به آلزایمر است و امکان مراقبت از خودش را ندارد، ممکن است فشار زیادی روی شما به عنوان مراقب وارد شود.از طرفی صحبت کردن و ارتباط عاطفی با افراد مسن بسیار اهمیت دارد. مشغله‌های کاری و زندگی باعث می‌شود که نتوانید برای فرد سالمند وقت کافی بگذارید پس او ناچار است بیشتر اوقات را در تنهایی سپری کند که می‌تواند باعث بروز علائم افسردگی در او شود.گاهی مشکلات جسمانی خودمان، مراقبت‌های ویژه سالمند، فضای نامناسب محیط خانه، مشغله زیاد، نگرانی برای فروپاشی زندگی زناشویی باعث ماندن بر سر دوراهی نگهداری از پدر و مادر مسن در منزل یا خانه سالمندان می‌شود!بسیاری از افراد در سنین پیری برای انجام کارهای روزمره خود به کمک نیاز دارند. اگر تصمیم به سپردن آن‌ها به خانه سالمندان داشته باشید ممکن است با واکنش منفی دیگران مواجه شوید؛ «چرا می‌خواهید او را به خانه سالمندان بفرستید، خودتان نمی‌توانید از او مراقبت کنید، این همه برای شما زحمت کشیدند». مسلما فرستادن عزیز خود به خانه سالمندان تصمیمی دشوار است؛ از طرفی سرزنش‌ها و قضاوت‌های اطرافیان، استرس و فشار روحی‌تان را بیشتر می‌کند. اما از طرفی خودتان نیز قادر به نگهداری از سالمندتان نیستید. همین واکنش منفی دیگران باعث شد تا ما به بهانه روز جهانی سالمند و هفته ملی سالمند به یکی از مراکز جامع خدمات توانبخشی سالمندان کرج سَری بزنیم و با مدیر مرکز گفت‌وگویی داشته باشیم.به خانه سالمندان که رسیدم، پس از سلام و احوالپرسی با خانم علیخانی یکی از اعضای هیات مدیره این مرکز، گان پوشیدم و همانطور که قدم زنان مرکز و بخش هایش را معرفی می کرد، گفت: در شرایطی که سالمند دچار بیماری خاصی است و خانواده‌ها امکان مراقب‌های ویژه از او را ندارند، خانه سالمندان می‌تواند گزینه مناسبی باشد، سالمند دوران نقاهت را می‌تواند در مکانی تحت نظارت پزشک و پرستار سپری کند و پس از بهبودی به جمع خانواده برگردد. برای فردی که در خانه به تنهایی زندگی می‌کند و به دلیل ناتوانی جسمی، توانایی مراقبت از خود یا برقرای ارتباط با جامعه را ندارد، خانه سالمندان می‌تواند شرایطی را فراهم کند که با هم سن و سالان خود معاشرت داشته باشد و اوقات خود را با شرکت در برنامه‌های گروهی بگذراند. در خانه سالمندان به صورت شبانه‌روزی مراقبت‌های ویژه انجام می‌شود و در صورت نیاز به فوریت‌های پزشکی مراقبانی هستند که همواره اقدامات مناسب را انجام دهند.در یکی از طبقات میز و صندلی چیده شده بود. سالمندی روی ویلچر نشسته بود و چند دختر و پسر جوان کنارش نشسته بودند، همانطور که نگاهشان می کردم به خانم علیخانی گفتم: در جامعه اینطور القا شده است شخصی که به خانه سالمندان گذاشته می شود از خانواده طَرد می‌شود و دیگر به او سَر نمی‌زنند!
خانم علیخانی سَری تکان داد: نه، نه اینطور نیست، ما در مرکز همه روزه و همه ساعته ملاقات داریم حتی ایام تعطیل، خانواده‌ها با عشق و صمیمیت می‌آیند و به سالمندشان سَر می زنند. تکریم سالمندان و احترام ویژه آنان، از آموزه های فرهنگ اسلامی است.به نشانه تایید سری دادم: بله، بله. خانم علیخانی کمی از شرایط محیطی خانه سالمندان، حضور پزشکان ، متخصصان و پرستاران و خدمات روان شناسی بگویید.خانم علیخانی دستی به سَرِ یکی از سالمندان کشید و گفت: از لحاظ محیطی، خانه سالمندان باید اتاق هایی با پنچره بزرگ و نور کافی، نزدیک بودن تخت سالمند به کلید برق، وجود دستگیره‌ها در قسمت‌های مختلف به منظور حفظ تعادل فرد سالمند، پله‌های کم، آسانسور، توالت فرنگی داشته باشد.حضور پزشک به منظور بررسی سلامتی عمومی سالمندان و کاهش تنش‌های جسمی آنان لازم است. پیگیری‌های لازم برای اجرای درمان‌های دارویی و پزشکی، وضعیت تغذیه از طریق کادر پرستاری اعمال می‌شود.با توجه به افزایش احتمال بروز نشانه‌های افسردگی، اضطراب، ناامیدی و بیماری‌های جسمی و ذهنی مانند پارکینسون، آلزایمر و ... در سنین بالا، بهره گیری از روان درمانی فردی، گروهی و خانواده درمانی نقش زیادی دارد.بالایِ سَرِ یکی از سالمندان که روی تخت دراز کشیده بود تعدادی تابلو عکس از شمال کشور بود، از خانم علیخانی پرسیدم این عکس های یادگاری چیست؟خانم علیخانی گفت: عکسِ اردوهایِ تفریحی ای است که از مرکز برده ایم‌. برنامه‌های تفریحی متنوع مانند برگزاری جشن‌ها به مناسبت‌های مختلف در تقویت روحیه و انگیزه سالمندان اهمیت زیادی دارد. خدمات بهداشتی و مراقبتی شامل تعویض لباس، ملحفه، کمک به راه رفتن فرد سالمند، در نظر گرفتن برنامه غذایی مناسب با سن و وضعیت جسمانی اهمیت دارد که در مرکز به همه این‌ها پرداخته می‌شود.بازیدِ من از خانه سالمندان تمام می‌شود و خداحافظی می کنم.
یکی از سالمندان که روی ویلچر نشسته است برایم دستی تکان می‌دهد و دستی برایش تکان می‌دهم و زیر لب می‌گویم: سالمندان بخش مهم و قابل توجه اجتماع هستند. نگاهِ جامعه به حضورِ آنان در خانه سالمندان باید تغییر کند‌.به پیشنهاد سازمان بهزیستی کشور و تصویب شورای عالی انقلاب فرهنگی، ۹ مهرماه به عنوان روز سالمندان در تقویم رسمی کشور به ثبت رسیده است.