پایگاه خبری و تحلیلی سپیدار آنلاین

استان البرز با داشتن ۱۱ شرکت تعاونی فعال در حوزه منابع طبیعی، اما دارای هیچ تعاونی فراگیر شهرستانی نیست تا ایجاد صندوق حمایت از توسعه منابع طبیعی که لازمه آن ایجاد تعاونی های فراگیر است، در این استان تا امروز به تاخیر بیفتد.
صندوقی که گفته می شود برای حفظ، احیاء، توسعه و بهره برداری اصولی از عرصه های منابع طبیعی و حمایت از تشکل‌های بهره‌برداری، تعاونی، مرتعداران و جنگل نشینان است.
منابع طبیعی و محیط زیست همواره بی منت و در نهایت سخاوتمندی عرصه های وسیع اش را در اختیار نسل بشر قرار داده تا با آسودگی از آن بهره مند شوند. اما در عوض بشر نیز مسئولیت ها و وظایفی در برابر منابع خدادای و طبیعی دارد که برای حفظ پایدار این منابع باید به آن عمل کند. گرچه سازمان جنگلها، مراتع و آبخیزداری کشور به طور مشخص وظیفه حفاظت از منابع طبیعی را بر عهده دارد اما تمام بهره برداران از این منابع به ویژه آنان که به طور مستقیم از منابع طبیعی استفاده می کنند نیز سهمی قابل توجه در حفظ و احیاء عرصه های طبیعی کشور دارند و نمی توان آن را نادیده گرفت. تشکیل تعاونی های منابع طبیعی گامی برای افزایش مشارکت های مردمی در حفظ و حراست از حوزه ها و منابع طبیعی کشور بوده که از سالها پیش شکل گیری آنها آغاز شده است اما چهار سال پیش اجرای طرحی به مدیران استانی و شهرستانی سازمان جنگلها ابلاغ شد تا براساس آن گامی در حفظ و حراست و توسعه منابع طبیعی برداشته شود. براین اساس و با توجه به اهمیت موضوع، در سال ۱۳۸۹ از سوی سازمان جنگلها، مراتع و آبخیزداری کشور كارگروهی تشکیل و طی آن سند راهبردی تاسيس صندوق های حمايت از توسعه منابع طبيعی و آبخيزداری تدوین و در بيست و يكمين جلسه شورای مديران سازمان به تصویب رسید تا رئیس وقت سازمان جنگلها، با ابلاغ آن به مديران ستادی و استانی، دستور فراهم کردن مقدمات اجرای آن را بدهد. طرحی که به گفته مجری تاسیس صندوق های حمایت از توسعه بخش منابع طبیعی کشور در اجرای قانون تاسیس وزارت جهاد کشاورزی و با هدف حمایت از توسعه منابع طبیعی بوده و هدفش استفاده از ظرفیت های مردمی در این حوزه است و باید تا پایان برنامه ششم توسعه در تمامی استانهای کشور این صندوقها تاسیس و فعال شوند. استان البرز از جمله ۱۷ استانی است که در حال حاضر تاسیس این صندوق در آن در حال پیگیری است و تا کنون گردهمایی ها و برنامه هایی برای تبیین لزوم مشارکت تعاونی های فعال در حوزه منابع طبیعی برای راه اندازی هرچه زودتر صندوق حمایت از توسعه منابع طبیعی برگزار شده است. حسین میررجبی مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری استان البرز به جزئیات این طرح اشاره کرد. وی سخنانش را با اشاره به رویکرد واگذاری فعالیت‌های دولتی به بخش خصوصی و استفاده از ظرفیت نهادهای مردمی و روستایی آغاز کرد و اظهار داشت: برای مدیریت توسعه پایدار در عرصه های منابع طبیعی باید از مشارکت های مردمی بهره برد و بدون حضور موثر مردم این مهم به دست نمی آید. تشکیل تعاونی ها و تشکل های فعال این عرصه راهکاری مناسبی برای واگذاری امور مربوط به مدیریت منابع طبیعی به خود مردم است. وی گفت: در حال حاضر ۱۱ تعاونی فعال در عرصه منابع طبیعی در البرز شامل دو تعاونی در کرج، پنج شرکت تعاونی در ساوجبلاغ و چهار تعاونی در طالقان مشغول به فعالیت هستند. اما برای حمایت از شرکت های تعاونی روستایی و حفاظت پایدار از عرصه های منابع طبیعی استان به تشکیل صندوق حمایت از توسعه منابع طبیعی نیاز دایم. میررجبی تشکیل صندوق حمایت از توسعه منابع طبیعی را در مرحله اول منوط به تشکیل تعاونی های فراگیر شهرستانی و سپس عضویت تعاونی ها در این صندوق اعلام کرد و افزود: تعاونی های فراگیر از تجمیع تعاونی های هر شهرستان شکل می گیرند اما تاکنون هیچ یک از شهرستانهای استان نسبت به تشکیل تعاونی فراگیر شهرستان خود اقدام نکرده اند.
شرکت های تعاونی در ایجاد صندوق مشارکت کنند
وی از آمادگی اداره کل منابع طبیعی استان مبنی بر حمایت از تشکیل تعاونی های بهره برداران حوزه آبخیز و مشارکت در مدیریت امور مربوط به منابع طبیعی خبر داد و از تعاونی ها خواست برای ایجاد صندوق حمایت از توسعه منابع طبیعی نسبت به تشکیل تعاونی های فراگیر شهرستانی اقدام کنند. به گفته میررجبی طی روزهای گذشته گردهمایی ای با حضور تعاونی های تخصصی، همیاران طبیعت، بهره برداران، مرتعداران و دهیاران و شورای اسلامی روستاهای استان در مرکز دکتر جوانشیر کرج به منظور تبیین لزوم تشکیل این صندوق و تشویق تعاونی ها برای مشارکت در ایجاد تعاونی های فراگیر شهرستانی برگزار شد. میررجبی تشکیل این صندوق را نقطه عطفی در حوزه منابع طبیعی استان دانست و تاکید کرد: با این کار قادر خواهیم بود حفظ، احیا و توسعه بهره برداری از منابع طبیعی را با مشارکت مردمی به نحو احسن آغاز کرده و ادامه دهیم. وی با بیان اینکه تولید کنندگان و بهره بردارن منابع طبیعی به عنوان یک زیر ساخت احتیاج به موسسات مالی و اعتباری دارند که ضوابط سخت و پیچیده ای نداشته باشند تا بتوانند با آن تعامل و خدمات مورد نیاز را دریافت کنند، ادامه داد: با واگذاری فعالیت‌های دولتی به بخش خصوصی مانند تعاونی منابع طبیعی روستایی به معیشت روستائیان نیز از این طریق کمک می‌شود. مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری استان البرز با بیان اینکه صندوق های غیردولتی به دلیل اینکه بر پایه سرمایه اجتماعی جامعه و با تکیه بر بنیادهای فرهنگی و اجتماعی جامعه ایجاد می شوند، می توانند حلقه واسط مطمئن و کارآیی برای گردش سرمایه در نظام مالی و اعتباری بخش کشاورزی باشند، افزود: به ویژه اینکه این صندوق ها می توانند بسیاری از وجوه مالی که مردم خارج از نظام مالی نگهداری می کنند را به عرصه فعالیت اقتصادی باز گردانند.
صندوقی که هم حافظ منابع طبیعی است و هم بهره برداران را درمی یابد
به گفته میررجبی اولين اقدام در این زمینه از اوايل سال ۱۳۸۹ با تشكيل كارگروه و تدوين سند راهبردی تاسيس صندوق های حمايت از توسعه منابع طبيعی و آبخيزداری و تصويب اين سند در بيست و يكمين جلسه شورای مديران سازمان و ابلاغ آن از سوی رئيس وقت سازمان جنگلها، مراتع و آبخيزداری كشور برای اجرا به مديران ستادی و استانی صورت گرفت و از بدو تشکیل این اداره کل رویکرد مبنی بر توسعه کمی و کیفی مشارکت و ضرورت انسجام بهره برداران، مجریان و سازمان های مردم نهاد در مدیریت بهینه منابع طبیعی استان در دستور کار قرار گرفته است. وی افزود: این صندوق برای حفظ، احیاء، توسعه و بهره برداری اصولی از عرصه های منابع طبیعی و حمایت از تشکل‌های بهره‌برداری، تعاونی، مرتعداران و جنگل نشینان، راه اندازی می شود. به گفته این مسئول اهداف اصلی آن ایجاد چتر حمایتی و توانمندسازی و فقرزدایی از جامعه تولید کنندگان و بهره برداران منابع طبیعی است. میررجبی یادآور شد: سهام این صندوق ها با مشارکت ۵۱درصدی تولید کنندگان وجوامع محلی و ۴۹ درصدی دولت تامین می شود و ماهیت این صندوق ها غیر دولتی بوده و مبتنی بر قانون تجارت اداره خواهد شد. اعضای هیئت موسس صندوق نیز دو نماینده از دولت و چهار نماینده از اعضای تعاونی های استان است.