پایگاه خبری و تحلیلی سپیدار آنلاین

روزنامه پیام آشنا روز چهارشنبه درگزارشی به قلم 'محبوبه بابائی' در صفحه شهرو و شهروند خود به پدیده زشت کارتن خوابی در جامعه بوی‍ژه استان البرز پرداخت و نوشت : سرمای وعده های کاغذی، تن کارتن خواب ها را می لرزاند!
در این گزارش آمده است: در میان انبوه جمعیت مترونشینان از سالن مترو خارج شدم، راهم را ادامه دادم و به خیابانی در شهر رسیدم. در راه فکرم را به صحبت هایی که باید با طرف مقابلم مطرح می کردم جمع کردم که ناگاه در میانه راه... به مانعی برخورد کردم... مانع که نه... پشت شمشادهای قد علم کرده شهر بدن انسانی را دیدم که مچاله شده است. شوکه شدم... با خود اندیشیدم من با کاپشنی پشیمن، تا بن وجودم احساس سرما می کنم و چگونه است که انسانی از جنس من با لباسی نازک و پاره که کارتنی شده تشکش و ملحفه ای مندرس، رواندازش آن هم در هوای سرد زمستانی فقط روی یک کارتن نازک روی زمین خوابیده باشد! چند دقیقه راهی که باید پیاده می رفتم تا به مقصد موردنظر برسم از شدت سرمای زیاد دندانهایم به هم می خورد و سرما تا عمق استخوانهایم رفته بود. فکرکردن به او مثل خوره بدنم را می خورد تا به مقصد رسیدم... چند سالی می شود که کارتن خوابی به یکی از مهمترین مشکلات جامعه تبدیل شده است و در فصل سرمای زمستان شاهد خزان زندگی هموطنانمان در گوشه و کنار خیابان هستیم. با شروع فصل سرما،کارتن خوابها سوژه داغ و سرخ رسانه ها می شوند. «کارتن خوابی بر اثر سرمای شدید جان باخت»، «کارتن خوابها جمع آوری می شوند»، «کارتن خواب ها از خدمات بهتری برخوردار می شوند» و هزاران دست از این اخبار را بارها و بارها شنیده و خوانده ایم. تا چند سال پیش کارتن خوابی، یک پدیده و مشکل اجتماعی محسوب نمی شد اما همه چیز از مرگ دردناک ده ها نفر از آنها در پس یک سرمای ناغافل شبانه زمستانی شروع شد و جنازه های خشک شده آنها صبح زود روی دست شهر ماند. حدود یازده سال پیش مرگ طبیعی و غیر مشکوک آنها در شب های برفی و یخبندان فصل زمستان سال 1382 تا مدت ها بازتاب رسانه ای گسترده ای پیدا کرد. وقتی که عده ای کارتن خواب بر روی آسفالت های سخت خیابان شهرمان یخ زدند؛ در این مقطع زمانی بود که کارتن خوابی نیز به عنوان یکی از دغدغه های مهم در جامعه محسوب شد. رسانه ها سرو و صدا راه انداختند، مسوولان دستگاه های مختلف طرح دادند و جلسه پشت جلسه بود که برای رهایی و رفع این معضل اجتماعی تشکیل می شد. البته اقداماتی نیز در این راستا صورت گرفت اما با گرم شدن تدریجی هوا، همه چیز به دست فراموشی سپرده شد و پس از گذشت شش ماه و تغییر دمای هوا، روز از نو و روزی از نو، دوباره سر و صداها و اختلافات در این خصوص بالا گرفت..! نیروی انتظامی، سازمان بهزیستی و شهرداری در ابتدای امر رویه متعادل همکاری را در پیش گرفتند، اما هر چه ایده ها و مصوبات به اجرا نزدیکتر می شد، به تدریج هر یک از دستگاه های مسئول با اعلام برائتی ناملموس از پذیرش مسئولیت جمع آوری و ساماندهی کارتن خوابها و بی خانمان ها از زیر بار این مسوولیت شانه خالی کردند. شهرداری به بهزیستی ارجاع می داد، بهزیستی به نیروی انتظامی، نیروی انتظامی به کیمته امداد و کمیته امداد مجددا به شهرداری! بارها در فلسفه گفته اند و این بار نیز یادآور می شویم که «سیر تسلسل علل نامتناهی محال است...!» خلاصه، این چرخه آنقدر چرخید و چرخید و در این میان، تنها این کارتن خواب ها بودند که مانند دانه های سفید برف، که به محض رسیدن به زمین آب می شوند، جان خود را از دست می دادند. اما این نکته اساسی را باید یادآور شویم که مسوولیت جمع آوری و نگهداری کارتن خوابها فقط به عهده یک فرد، یک تیم بهداشتی یا یک سازمان متولی نیست، بلکه به عهده همه مردم و مسئولین جامعه است.
شناسنامه دار شدن افراد کارتن خواب با راه اندازی گرمخانه
فاطمه آجرلو، عضو شورای اسلامی شهر کرج نیز در رابطه با ساماندهی کارتن خوابها می گوید: حضور شبانه کارتن خواب ها و افراد ولگرد در سطح شهر، منشاء آسیب های فرهنگی و اجتماعی است. این مسئول با ناشایست توصیف کردن حضور کارتن خواب ها در نقاط مختلف شهر، صدور شناسنامه برای کارتن خوابها را موثر توصیف کرد و افزود: چنانچه با راه اندازی گرمخانه، برای افراد بی خانمان شناسنامه اجتماعی تشکیل شود، آنگاه نیروی انتظامی و ضابط قضایی می تواند بر اساس کد شناسایی آنان را غربالگری کرده و مزاحمین مال و ناموس شهروندان را تحویل مراجع قضایی دهند. وی با بیان اینکه به دلیل نبود گرمخانه جهت اسکان کارتن خوابها، غربالگری افراد پُر خطر و معتادین ولگرد از آسیب دیدگان اجتماعی و افراد بی خانمان برای نهادهای مسئول سخت و غیر ممکن شده است، گفت: بعضا مواردی از سوی شهروندان به بنده و دیگر همکاران در پارلمان شهری گزارش می شود که بر ایجاد مزاحمت های خیابانی از سوی اراذل اوباش و افراد ولگرد بویژه در ساعت پایانی شب دلالت دارد که با طرح شناسنامه دار شدن این افراد می توان از بروز مشکلات در شهر تا حد زیادی کاست. آجرلو با تقدیر از شهردار و معاون خدمات شهری شهرداری کرج به جهت قرار دادن احداث گرمخانه در اولویت کاری خاطر نشان کرد: مدیریت شهری با تخصیص پنج میلیارد ریال نسبت به احداث سوله گرمخانه در منطقه حسین آباد مهرشهر اقدام کرده که پس از پایان ساخت و انجام مراحل تجهیز، با همکاری نیروی انتظامی، سازمان بهزیستی و گروه های خیریه اداره می شود. کلنگ ساخت این مرکز حمایتی سال گذشته به زمین خورد و بر اساس وعده معاون خدمات شهری بایستی تا پایان سال جاری گشایش یابد که امیدوارم قبل از آغاز فصل زمستان شاهد اسکان آسیب دیدگان اجتماعی و افراد بی خانمان در آن باشیم. عضو شورای شهر کرج یادآور شد: با آغاز اسکان کارتن خواب ها در گرمخانه احداثی از سوی شهرداری کرج، از تیم های روانپزشکی و مددکاری برای گفتگو با آنان و ریشه یابی علل گرایش آنان به کارتن خوابی دعوت به عمل می آوریم و با انجام آزمایشات و معاینات پزشکی لازم، آنان را از نظر ابتلا به برخی بیماریها نظیر ایدز چکاب می کنیم؛ چرا که اولا تمام کارتن خواب ها الزاما افراد فقیر و بی خانمانی نیستند و ثانیا این افراد بیشتر در معرض ابتلا به برخی بیماری های ویروسی و خطرناک می باشند. در این میان، تنها کاری که برای بی خانمان ها انجام شد، راه اندازی گرمخانه هایی از سوی شهرداری است، اما گویا از آنجا که اداره کردن این مراکز، هزینه های هنگفتی را به شهرداری تحمیل می کند، گردانندگان این گرمخانه ها معتقدند کارتن خوابها نباید فکر کنند که این مراکز هتل است و باید به فکر راه اساسی بود. این مطلب درست است که کارتن خواب ها هزینه های قابل توجهی را برای درمان موقت یا اورژانسی شان را متوجه شهر می سازند، اما نباید از این نکته غافل ماند که بی توجهی به اینگونه افراد در جامعه و نادیده انگاشتن این افراد می تواند لطمات و صدمات جبران ناپذیری را به پیکره شهر و دیگر افراد جامعه وارد آورد.
کارتن خوابها بی آمارند!!!
از کارتن خوابها نمی توان آمار دقیق و صحیحی را بدست آورد چرا که اغلب این افراد یکجا بند نمی شوند و به محض اینکه آسفالت گرمتری را کشف کنند، جایشان را به سرعت تغییر می دهند. وامقی،روانشناس اجتماعی درباره آمار کارتن خوابها می گوید: آماری که تعداد کارتن خواب ها را بوسیله روش علمی نشان دهد، وجود ندارد و معمولا آماری که بیان می شود شامل افرادی هستند که به مراکز خاص پذیرش شده اند. اینها جمعیتی ثابت، در مکانی خاص نیستند که به راحتی بتوان آمار آنها را بدست آورد. کارتن خوابها و بی خانمان ها همیشه بوده اند، زمستان و تابستان فرقی نمی کند، چرا که تابستان هیچ گاه حرارت بدن خیابان خواب ها را تا 42 درجه که حد مرگ است، بالا نبرده و نمی برد که پس از آن مرگ یک کارتن خواب در تابستان تیتر خواندنی روزنامه ها شود و همگان را تنها به گزیدن لبهای فرو بسته قانع کند، اما این افراد تنها با آغاز فصل سرما دوباره به یادها می آیند. شاید هم زمان آن رسیده باشد که زمستان هر سال به جای اعلام آمار فلان و فلان هزار نفری جمع آوری بی خانمان ها و کارتن خوابها از سوی شهرداری و بهزیستی، بپذیریم که این گروه هم به عنوان واقعیتی از جامعه در کنار ما زندگی می کنند، نفس می کشند، روز و شب خود را می گذرانند اما نه در خانه و دفاتر شکیل اداری بلکه تنها در خیابان... آنهایی که در میانشان حتی افرادی با تحصیلات کارشناسی ارشد و دکتری هم گزارش شده است؛ «90 درصد از کارتن خوابها کم سواد و بی سواد و حدود 10 درصد آنها دارای تحصیلات دیپلم و بالاتر هستند..!» اما با این تفاسیر باید گفت که مرگ خیابان خوابهای زمستانی امسال و بعضا سالهای آینده قطعا تاثیر اخبار مرگ دردناک آنها در زمستان سال 1382 را نخواهد داشت. چرا که آنها سالهاست که در خیابانهای شهر ما، در گوشه و کنار خانه های ما می میرند و کم کم به عادت بصری ما تبدیل می شوند. به جاست به پیامکی که از سوی یکی از دوستانم برایم ارسال شد و مرا به فکر کردن در خصوص این افراد واداشت اشاره ای داشته باشم که آنرا نیز برای شما نقل می کنم: «با به یادآوردن کسانی خسته بدون جا برای خواب شب هنگام، خدای را به خاطرجای گرم و راحتی که در آن آسوده ایم شاکر باشیم و بر آنان دعا کنیم.» در نهایت نباید از این نکته غافل ماند که مسوولیت جمع آوری و نگهداری کارتن خوابها فقط به عهده یک فرد، یک تیم پزشکی یا یک سازمان متولی نیست؛ بلکه این امر به عهده همه ارگانها و نهادهای مسوول و چه بسا تک تک افراد جامعه است. یادمان باشد که همه افراد کارتن خواب در سطح شهر معتاد نیستند بلکه بخشی از آنها به دلیل مشکلات شخصی، خانوادگی و یا اجتماعی، کارتن خواب شده اند. یادآور می شود اخیرا شهرداری کرج نسبت به راه اندازی گرمخانه موقت اقدام کرده است که با توجه به وسعت این کلانشهر، مسلما یک گرمخانه پاسخگوی تعداد کارتن خوابها نیست و باید به سمتی حرکت کنیم که هر یک از مناطق دوازده گانه شهرداری به یک گرمخانه مدرن، مطابق آنچه در تهران مورد بهره برداری قرار می گیرد، مجهز شود.