رسالت نخستین مرکز تحقیقاتی کاهش ریسک سوانح طبیعی دانشگاه آزاد اسلامی چیست؟
سپیدارآنلاین: گروه گفتگو
مؤسس نخستین مرکز تحقیقاتی کاهش ریسک سوانح طبیعی دانشگاه آزاد اسلامی رسالت این مرکز را ایجاد آمادگی همهجانبه برای رویارویی با مخاطرات، کاهش خسارات و پیامدهای سوانح طبیعی عنوان کرد.
سعید جمالپور مدرس دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرج، مؤسس نخستین مرکز تحقیقاتی کاهش ریسک سوانح طبیعی در دانشگاه آزاد اسلامی است.جمالپور از مدرسان دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرج و با میزان تحصیلات دکترای مهندسی عمران در گرایش زلزله است. در سال ۹۶ بر اساس ارزیابیهایی که از سوابق فعالیتهای فرهنگی وی مانند اردوهای جهای صورت گرفت و نیز آثار علمی مانند مقالات و کتاب و فعالیتهای آموزشی وی مانند تدریس و همکاری با دانشگاههای کشور مانند دانشگاه صنعتیشریف، دانشگاه آزاد اسلامی و ...، به عنوان دانشجوی برگزیده دکترای کشور در دانشگاه آزاد اسلامی انتخاب شد و مدتهاست که از اعضای باشگاه پژوهشگران جوان و نحبگان است.وی همچنین عضو همکار و استاد راهنما در برخی از مراکز تحقیقاتی و پژوهشی کشور است. به مناسبت راهاندازی نخستین مرکز تحقیقاتی کاهش ریسک سوانح طبیعی در دانشگاه آزاد اسلامی، خبرنگار آنا با وی گفتگویی را انجام داده است که در نوشتار زیر مشروح آن را میخوانیم.آنا: نقطه آغاز ایده راهاندازی این مرکز تحقیقاتی چه بود؟جمالپور: هر بلایای طبیعی که در طبیعت رخ میدهد، مخاطرات و عموماً پیامدهای منفی اقتصادی، جانی و ... به همراه دارد که در این مرکز هدف اولیه ایجاد آمادگی برای رویارویی و به تبعیت از آن کاهش میزان خسارات و پیامدها و به بیان دیگر کاهش ریسک این مخاطرات است که در قالب برنامهریزیهای مدیریتی، ارائه آموزشها، انجام مطالعات و ارائه خدمات اجرایی و در هر سطحی قابل ارائه است.از لحاظ شخصی با توجه به رشته تحصیلی خود و مطالعات و آموزههای مرتبط با زلزله و آییننامههای اجرایی و مدیریتی که در این زمینه وجود دارد و نیز با توجه به وقوع حوادث طبیعی متعددی که در کشور بهویژه در سالهای اخیر مانند زلزله و سیل داشتهایم؛ مدتها بود که ضرورت ایجاد مرکزی برای نگاه علمی و پژوهشی با رویکرد کاربردیکردن نتایج آن به همراه استفاده از تجربیات و آموختههای دانشگاهی و تجربیات و آموختههای دیگران و مدونکردن آنها بهعنوان یک رسالت برای دانشگاه و خود و دیگر همکارانم در دانشگاه و مراکز تحقیقاتی در این زمینه، احساس میشد.با اتکا به این موضوع و با توجه به تجارب فراوانی که در کشور درباره این رخدادها و نحوه برخورد با آنها وجود دارد، نهتنها ظرفیت راهاندازی چنین مرکزی برای اهداف فوق در کشور وجود دارد؛ بلکه حتی در نگاه وسیعتر این ظرفیت نیز وجود دارد که بتوان با سایر کشورها (در وهله اول با همسایگان) و در نگاه کلان با مجامع بینالمللی نیز تبادل اطلاعات، تجارب و علوم داشت.به هرحال دانشگاه آزاد اسلامی بهعنوان یک نهاد برآمده از انقلاب و با ظرفیت عظیمی از استادان برجسته و فرهیخته، کارکنان خدوم ملت و نظام اسلامی و خیل عظیمی از دانشجویان و فارغالتحصیلان در رشتهها و مقاطع مختلف که خود مجموعه گستردهای از تصمیمسازان، تصمیمگیران و مسئولان اجرایی کشور هستند، رسالت ویژهای را در این خصوص بر عهده داشته و با وجود قابلیتهای فراوان علمی و زیرساختی آن و با توجه به نگاه مؤسسان، امنا و ریاست و مسئولان دانشگاه آزاد اسلامی در حمایت از طرحهای نو و علمی، برای نخستین بار و با محور دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرج شاهد اخذ مجوز مرکز تحقیقات کاهش ریسک سوانح طبیعی هستیم که با تشکر از همه مسئولان دانشگاه اعم از واحد کرج و سازمان مرکزی دانشگاه، میتوان گفت که چنین مرکز تحقیقاتی در سطح کشور نیز کمنظیر است.سعید جمالپور
روند اجرایی کار از کجا و چگونه آغاز شد؟
جمالپور: پس از ملاحظاتی که ذکر شد و وجود چرخه مخاطرات، دانش و زیرساخت، در ادامه کار با هماهنگیهای به عمل آمده با معاونت پژوهشی واحد کرج مراحل راهاندازی آن آغاز شد و مکاتبات لازم با سازمان مرکزی دانشگاه آزاد اسلامی صورت گرفت و پس از طی روند بازدیدها و بررسیهای کارشناسانه لازم از امکانات و توانمندیهای واحد کرج، مجوز راهاندازی این مرکز تحقیقاتی از سوی رئیس پژوهشگاه و شبکه آزمایشگاهی و مسئول باشگاه پژوهشگران جوان و نخبگان دانشگاه آزاد اسلامی، در تاریخ ۲۵ تیر ماه امسال صادر شد.
برنامههای آتی شما برای فعالیت در این مرکز چیست؟
جمالپور: هدف ما در این مرکز تحقیقاتی جامعکردن اطلاعات، دانش و تجارب موجود در جامعه و ایجاد ارتباط نزدیک بین سازمانهای اجرایی در امور مدیریت بحران ناشی از بلایای طبیعی، مراکز علمی و اجرایی مانند پژوهشگاه بینالمللی زلزلهشناسی و مهندسی زلزله، نظام مهندسی ساختمان، هلال احمر، ارگانهای امدادی، دانشگاهها، صاحبان صنایع و بهطور کلی تمام کسانی است که در امر کاهش ریسک توانایی ایفای نقش دارند.همچنین برنامههایی برای برگزاری دورههای کوتاهمدت آموزشی در حوزه ریسک، خطرپذیری، مقاومسازی و بهروزکردن اطلاعات متخصصان، مدیران و حتی شهروندان داریم که بایستی با برنامهریزی دقیق به تهیه پروپوزالهای خاص و تشکیل کمیتههای تخصصی میانرشتهای با حضور کارشناسان رشتههای گوناگونی مانند عمران، برنامهنویسی، مدیریت، برق، مکانیک، علوم پزشکی، علوم انسانی و ... پرداخته شود.با عنایت به تأکیدهای محمدحسن برهانیفر رئیس دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرج درباره فعالیتهای فرامرزی و بینالمللی این دانشگاه، از دیگر برنامههای این مرکز همکاری با بخشهای مرتبط در سازمان ملل، مراکز مشابه در کشورهای همسایه و کشورهای دارای تجربه در مقابله با بحرانها و مخاطرات در حوزه تبادلات علمی و عملی، تبادل استاد و دانشجو، فرصتهای مطالعاتی در صورت امکان و در چارچوب قوانین خواهد بود که به یاری خداوند به سوی آنها گام برمیداریم.
مشکلات و موانع پیش روی فعالیتهای مرکز چیست؟
جمالپور: خیلی از مباحث مطرحشده در زمینه کاهش ریسک نیاز به زیرساختهای سختافزاری و نرمافزاری دارد. رویکرد مرکز تحقیقاتی کاهش ریسک سوانح طبیعی، فراهمکردن تمهیدات نرمافزاری در قالب تولید نرمافزار، سناریوها و مشاورههای تخصصی یا عمومی است که بتواند به مسئولان و شهروندان کمک کند تا بهترین تصمیم را برای به حداقلرساندن ریسک حوادث طبیعی اخذ کنند. آنچه مسلم است انسان کنترلی بر وقوع سوانح طبیعی ندارد؛ اما میتوان با کنترل شرایط و تصمیمگیریها در کمینهکردن خسارات و پیامدهای این سوانح وارد عمل شد.در پایان از تمام مسئولان سازمان مرکزی دانشگاه برای همراهی و راهنمایی و صدور مجوزهای لازم، رئیس دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرج به دلیل حمایتهای فراوان و دیدگاه بلند و سیداحسان شیرنگی معاون پژوهش و فناوری واحد کرج به دلیل همکاریها و حمایتهای فراوان در این راه تشکر ویژه دارم. البته مشکلاتی درباره رایزنی با مراکز مختلف و ارگانهای ذیربط و منابع مالی پیش روی ما خواهد بود که تنها توقع ما از مسئولان حمایتهای مادی و معنوی است تا این رسالت به بهترین وجه به ثمر برسد.